Yoğun Bakım Literatüründen Seçmeler
Pulmoner Fibrozisli Hastalarda Gelişen Akut Solunum Yetmezliğinde Mekanik Ventilasyonun Sonuçları
Outcome of Mechanical Ventilation for Acute Respiratory Failure in
Patients with Pulmonary Fibrosis
Fumeaux T, Rothmeier C, Jolliet P. Intensive Care Medicine 2001;27:1868-74
GİRİŞ
Kronik pulmoner fibrozis, fibroblast proliferasyonu ve ekstraselüler matriks remodelingle karakterize ilerleyici interstisyel akciğer hastalığıdır. Hastalık, sistemik hastalıklara sekonder (romatoid artrit, skleroderma, sarkoidozis vs.) gelişebileceği gibi, primer hastalık akciğere sınırlı olabilir ve idiyopatik pulmoner fibrozis (IPF) olarak adlandırılır. IPF prevalansı düşüktür ve genelde 50-70 yaş arasında görülür. Sekonder pulmoner fibrozisin yaş dağılımı heterojendir. Tanı; klinik öykü, yüksek rezolüsyonlu bilgisayarlı tomografi ve histolojik bulguların (yaygın interstisyel pnömoni) değerlendirilmesi ile konulur.
IPF, progresif bir hastalıktır ve hastalığın ilerlemesini değiştiren tek bir tedavi yöntemi gösterilmiş değildir. Yaşam süresi 3-5 yıl arasında değişebilir. Akciğer transplantasyonu uygulanmakla birlikte; ileri yaş, terminal evre ve diğer organ sorunları bunu sınırlayabilir. Sekonder pulmoner fibrozis heterojen bir popülasyon içerir ve biraz daha iyi prognoza sahiptir.
IPF’li hastalarda hastalığın progresyonu ve terminal solunum yetmezliği eksitus nedenidir. Ancak geçici akut alevlenmeler olabilir. Literatürde pulmoner fibrozis ve mekanik ventilasyonla (MV) ilgili sınırlı sayıda çalışma vardır.
Bu çalışmada, solunum yetmezliğinin eksitus nedeni olduğu pulmoner fibrozisli hastalarda, MV tedavisinin sonuçları incelenmek istenmiştir.
AMAÇ
Yoğun bakım ünitesi (YBÜ)’ne alınan ve MV uygulanan pulmoner fibrozisli hastaların prognozlarını ve tedaviye yanıtlarını incelemek.
YÖNTEM
Çalışma Şekli
Retrospektif, gözleme dayanan olgu serisi.
1996-2001 yılları arasında pulmoner fibrozis tanısı alan hastalar taranmış ve solunum yetmezliği nedeniyle MV tedavisi uygulanan hastalar incelenmiştir. Toplam 14 hasta pulmoner fibrozis nedeniyle MV tedavisine alınmış ve bunların sadece 3’ünde sekonder neden bulunmuş, diğerleri IPF kabul edilmiştir.
IPF tanısı ATS kriterlerine göre konulmuş, hastaların; öyküleri, yaşam kalitesi testleri, radyolojik bulguları ve patolojik bulguları değerlendirilmiştir. Solunum yetmezliği nedeniyle MV tedavisi verilen hastaların hastaneye ve yoğun bakıma yatışlarında klinik, radyolojik, laboratuvar ve mikrobiyolojik bulguları incelenmiştir.
BULGULAR
Hastalar ağır solunum yetmezliği kriterleri ile hastaneye kabul edilmişlerdir (PaO2/FiO2: 111 ± 65) ve tümünde yüksek akciğer infeksiyonu şüphesi vardır. Ventilatör desteğine ve diğer ek tedavilere (antibiyotik, steroid, immünsüpresif ilaç) rağmen tüm hastaların genel durumunun bozulduğu ve ortalama 7.6 ± 4.6 günde hepsinin eksitus olduğu görülmüştür (Tablo 1).
YORUM
IPF’li hastalar, pulmoner fibrozisin ilerlemesi ve hastalıkla ilişkili diğer nedenlerle kaybedilir. Bununla birlikte, fibrozisin ilerlemesi solunum yetmezliğine yol açar. Diğer eksitus nedenleri; kalp yetmezliği, akciğer kanseri, iskemik kalp hastalığı, infeksiyon ve pulmoner embolizmdir. IPF’li hastalarda akut yaşam sınırlayıcı solunum yetmezliği genellikle yoğun bakım ve MV tedavisi gerektirir. Bu konularla ilgili çalışmalar azdır ve belirli bir davranış şekli ve sonuç yoktur.
Yakın zamanlarda yayınlanan diğer bir çalışmada, 15 IPF’li hastanın sonuçları değerlendirilmiş ve MV uygulanan bu hastalarda mortalite %73 bulunmuştur. Yazarlar, solunum yetmezliği nedeniyle YBÜ’ye sevk edilen hastaların sonuçlarının oldukça kötü olduğunu ve MV tedavisine yanıt alınamadığını bildirmişlerdir. IPF’li hastalarda ventilasyon yetmezliğinin sebebi olarak; solunum sistemi elastansı ve rezistansının artmış olduğu ve bu durumunda hiperkapninin derecesi ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. MV’ye bağlı akciğer hasarı da biyotravma ve volütravma nedeniyle IPF’li akciğerde mevcut akciğer hasarını arttırabilir.
IPF progresif letal bir hastalıktır ve terminal solunum yetmezliği tedaviye dirençlidir. Transplantasyon için uygun hastalarda MV geçici bir çözüm sağlarsa da bu durum nadirdir. Yapılan sınırlı çalışmalarda mortalite %100’lere yaklaştığından, ARDS’li hastalar gibi bu grupta da, akciğer koruyucu ventilasyon stratejileri kullanılabilir. Geçici alevlenme nedeni olan akciğer infeksiyonu ve pulmoner emboli gibi nedenler uygun şekilde ve zamanında tedavi edilmelidir.
KAYNAKLAR
1. Blivet S, Philit F, Sab JM, et al. Outcome of patients with idiopathic pulmonary fibrosis admitted to the ICU for respiratory failure. Chest 2001;120:209-12.
2. Fumeaux T, Rothmeier C, Jolliet P. Outcome of mechanical ventilation for acute respiratory failure in patients with pulmonary fibrosis. Intensive Care Med 2001;27:1868-74.
3. Selman M. Idiopathic pulmonary fibrosis. Chest 2001;120:8-10
4. Stern JB, Mal H, Groussard O, et al. Prognosis of patients with advanced idiopathic pulmonary fibrosis requiring mechanical ventilation for acute respiratory failure. Chest 2001;120:213-9.
Çeviren ve Yorumlayan: Uzm. Dr. Akın KAYA
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Anabilim Dalı, Solunum Yoğun Bakım Ünitesi, ANKARA